Periyodik Cetvelin tarihi:
Periyodik cetvel kimyasal elementlerin sınıflandırılmasına yarayan tablodur. Bu tablo bilinen bütün elementlerin artan atom numaralarına (buna proton sayısı da denir) göre bir sıralanışdır. Periyodik cetvelden önce de bu yönde çalışmalar yapılmış olmakla birlikte, icadı genellikle Rus kimyager Dmitri Mendeleev'e maledilir. 1869'da Mendeleev, tabloyu, atomların artan atom ağırlıklarına göre sıralandıklarında belli özelliklerin tekrarlanıyor olmasından oluşturmuştur.
Altın, gümüş, kalay, bakır, kurşun ve cıva gibi elementler eski çağlardan beri biliniyordu. Bir elementin ilk bilimsel olarak bulunması 1649 yılında Henning Brand’ın fosforu bulmasıyla başlamıştır. Bundan sonraki 200 yıl boyunca elementler ve onları bileşikleri hakkında kimyacılar tarafından pekçok bilgi elde edilmiştir. Bununla beraber 1869 yılına kadar toplam 63 element bulunabilmiştir. 1817 yılında Johann Dobereiner benzer kimyasal özelliklere sahip olan stronsiyum, kalsiyum ve baryuma bakarak, stronsiyumun atom ağırlığının kalsiyum ve baryum atom ağırlıklarının ortasında olduğuna dikkat çekmiştir. 1829 yılında klor, brom ve iyot üçlüsünün de benzer özellikler gösterdiği bulunmuşdu. Yine benzer davranış lityum, sodyum ve potasyum için de gözleniyordu. 1829 ve 1858 yılları arasında bu konuda pek çok araştırma yapıldı. Bu sırada halojenler grubu katıldı. Oksijen, kükürt, selenyum ve tellür bir grubun üyesi olarak düşünülürken azot, fosfor, arsenik, antimon ve bizmut başka bir grup içine yerleştirildiler. İlk periyodik tabloyu oluşturma şerefi Fransız bilim adamı A. E. Beguyer de Chancourtois'e düştü. De Chancourtois, silindirin çevresine 16 kütle birimleri yerleştirerek elementleri buraya oturttu. Benzer özelliklerdeki elementler bu silindir üzerinde düşey satırlarda gruba ayırmıştı. Atom ağırlıkları sekizin katı kadar olan elementlerin özellikleri benzerdi. 1864 yılında yazılan bir yazıda Newlands bunu Oktav kanunu (Law of Octaves) olarak tanımladı. Bu kanuna göre herhangi bir element tablodaki sekizinci elementle benzerlikler gösteriyordu.
Periyodik cetvel farklı kimyasal elementleri çeşitli özelliklerine göre sınıflandırmak için geliştirilmiş bilimsel tablodur. Özellikle en önemli akademik disiplinlerden biri olan Kimya tarafından kullanılır. Periyodik tablonun başlıca amacı karşılaştırma, sistematize etme ve kimyasal elementlerin davranışlarını sınıflandırmaktır. Periyodik tablo kimya’nın yanı sıra kimya mühendisliği biyoloji ve fizik gibi diğer akademik disiplinler tarafından da sıkça kullanılır. Peki Periyodik Cetveli kim buldu?
Periyodik cetvel, 1869 yılında, Rus kimyacı Dimitri Mendeleyev tarafında,n bir kimyasal maddenin davranış eğilimlerini anlamaya yardımcı olmak için icat edilmiştir. Dmitri Mendelev ayrıca jeoloji, meteoroloji ve hidrodinamik de dahil olmak üzere diğer bilim dallarına da bir çok katkıda bulunmuştur. Aynı şekilde, yakıt, petrol ve patlayıcılar gibi kimyasal teknoloji içeren farklı konular üzerinde de çalışmalar yapmıştır. Ayrıca Rusya metrik sistemini de oluşturmuştur.
Dilimizde periyodik tablo, periyodik cetvel, periyodik çizelge, elementler tablosu gibi birçok şekilde isimlendirilmiştir. Bu tabloda bilinen bütün elementlerin artan atom numaralarına (buna proton sayısı da denir) göre bir sıralanmıştır. Dimitri Mendeleyev’in Periyodik cetvelinden önce de bu yönde çalışmalar yapılmış olmakla birlikte en geçerli tablo onun icat ettiği olmuştur.
Genelde periyodik tablonun babası olarak us bilim adamı Dimitri Mendeleyev ve Alman bilim adamı Julius Lothar Meyer kabul edilmektedir. Her ikisi de birbirinden habersiz olarak dikkate değer benzer sonuçlar üretmişlerdir.
